Cổ phiếu ESOP là gì? Lợi ích khi phát hành cổ phiếu ESOP

Cổ phiếu ESOP đang được nhiều công ty niêm yết sử dụng, phát hành cho nhân viên. Bài viết này mình sẽ giới thiệu cho bạn hiểu bản chất cổ phiếu ESOP là gì?. Những điều kiện là lợi ích khi phát hành ESOP. Giúp bạn có được một cái nhìn đúng đắn về ESOP đang diễn ra trên thị trường. Hãy cùng mình tìm hiểu ngay sau đây nhé.

Cổ phiếu ESOP là gì?

Cổ phiếu ESOP (Employee Stock Ownership Plan) là việc phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động của công ty của họ. Thực tế, những người được nhận cổ phiếu ESOP sẽ là những lao động làm lâu năm.  Có nhiều đóng góp cho sự phát triển của công ty. Tiêu chuẩn này nằm trong điều lệ , quy chế của công ty.

ESOP là một hình thức kế hoạch sở hữu cổ phiếu của nhân viên, cho phép nhân viên mua cổ phần trong công ty. ESOP là một dạng Kế hoạch Phúc lợi cho Nhân viên.

Những điều kiện phát hành cổ phiếu ESOP

Để phát hành được cổ phiếu ESOP, các doanh nghiệp phải là công ty cổ phần. Đáp ứng được đầy đủ các điều kiện dưới đây:

Công ty có ý định lựa chọn và có kế hoạch phát hành cổ phiếu phải được đại hội đồng cổ đông thông qua. Tổng số cổ phiếu phát hành theo chương trình ở 12 tháng phải thấp hơn 5% số cổ phần của công ty đang lưu hành.

Hội đồng quản trị phải đưa ra rõ các tiêu chuẩn và danh sách người lao động được tham gia. Các nguyên tắc xác định giá bán,  xác định số cổ phiếu phân phối cho từng đối tượng và thời gian thực hiện phải cụ thể.

Công ty phải có đủ nguồn vốn để thực hiện căn cứ báo cáo tài chính gần nhất được kiểm toán từ các nguồn thặng dư vốn. Quỹ đầu tư phát triển và lợi nhuận sau thuế phải chưa được phân phối vào các quỹ khác.

Với nguồn vốn thực thấp hơn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối dựa vào báo cáo tài chính hợp nhất và cao hơn mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính công ty mẹ.  Công ty sẻ phải được sử dụng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối khi điều chuyển lợi nhuận từ công ty con về công ty mẹ hoàn tất.

Với công ty phát hành cổ phiếu dùng để thưởng cho người lao động. Thì tổng giá trị những nguồn vốn cần đảm bảo không thấp hơn tổng giá trị vốn cổ phần tăng thêm dựa trên phương án Đại hội đồng cổ đông thông qua.

Lợi ích việc phát hành cổ phiếu ESOP

Về phía nhân viên công ty

Cổ phiếu ESOP được phát hành ưu tiên dành cho cán bộ nhân viên của công ty. Vì thế hành động đó được xem là hình thức khích lệ, tăng thêm động lực làm việc ở nhân viên công ty.

Khi nhận được cổ phiếu ESOP với mức giá ưu đãi, công ty làm ăn phát triển, giá cổ phiếu trên thị trường tăng cao. Điều này sẽ làm tạo động lực cống hiến cho công ty. Nhân viên công ty được xem là cổ đông doanh nghiệp.

Đối với doanh nghiệp phát hành ESOP

Khi phát hành cổ phiếu ESOP sẽ góp phần giữ chân được nhân viên lành nghề, lâu năm. Nâng cao trách nhiệm của nhân viên khi đang giữ vị trí là cổ đông của công ty.

Doanh nghiệp khi phát hành ESOP sẽ không phải dùng tiền mặt để chi thưởng. Họ chỉ sử dụng nguồn lợi nhuận giữ lại để phát hành. Việc này làm cho doanh nghiệp có thể tích được nguồn tiền mặt đáng kể để phục vụ mở rộng sản xuất kinh doanh. Không những thế, số lượng cổ phần tăng lên sẽ làm doanh nghiệp gia tăng vốn điều lệ.

Rủi ro khi phát hành cổ phiếu ESOP

Khi phát hành cổ phiếu ESOP, lượng cổ phiếu sẽ tăng và làm giảm bớt giá trị của mỗi cổ đông công. Vì thế mà tỷ suất lợi nhuận dựa trên mỗi cổ phiếu sẽ giảm.

Không những vậy khi cổ phiếu ESOP được phát hành đa số là dành cho ban lãnh đạo. Điều này có thể gây ra những xung đột lợi ích giữa các thành viên bên trong công ty.

Esop được sử dụng như thế nào ?

Đa số các doanh nghiệp sẽ triển khai chương trình Esop theo 3 cách chủ yếu. Bao gồm là: Mua lại cổ phiếu từ người lao động khi họ rời khỏi doanh nghiệp.  Vay tiền với chi phí sau thuế thấp hơn. Hoặc là tạo thêm lợi ích cho người nhân viên. Sau đây mình sẽ giới thiệu chi tiết hơn về 3 cách này.

Mua lại cổ phiếu từ người lao động khi họ rời khỏi doanh nghiệp

Khi nhân viên sở hữu cổ phiếu ESOP có ý định rời khỏi công ty. Khi ấy, chủ sở hữu công ty tư nhân có thể hỏi mua lại số cổ phiếu từ họ bằng tiền mặt hoặc tiền vay của quỹ ESOP.

Vay tiền với với một khoản thuế được miễn trừ

Đây chính là ưu điểm nổi biệt của việc phát hành cổ phiếu ESOP. Khả năng vay tiền của quỹ ESOP sẽ giúp cho công ty được hưởng một khoản tiền miễn giảm thuế. Số tiền đóng góp vào quỹ ESOP dùng để trả phần tiền đã đi vay. Nó có nghĩa là cả phần nợ, phần gốc và lãi vay đều được miễn thuế.

Tăng cường lợi ích cho nhân viên

Doanh nghiệp cũng có quyền phát hành thêm cổ phiếu hoặc trái phiếu trong quỹ ESPO. Không những vậy, công ty có thể chuyển tiền mặt vào qũy ESOP dùng để đi mua cổ phiếu từ người ngoài hay nhân viên đang giữ cổ phiếu của công ty. Việc làm này sẽ góp phần tăng thêm lợi ích cho nhân viên công ty.

Những rủi ro trong chương trình ESOP

Bên cạnh những lợi ích như trên thì cổ phiếu này còn có rất nhiều rủi ro. Bởi vì các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay đang lạm dụng cổ phiếu ESOP. Nó gây ra hậu quả là loãng cổ phiếu. Thiệt hại trực tiếp đến lợi ích của nhân viên.

ESOP gây tình trạng loãng cổ phiếu

Ở Việt Nam hiện nay có rất nhiều công ty/doanh lạm dụng việc thưởng ESOP với tần số liên tục. Gia tăng tăng khối lượng cổ phiếu lưu hành. Hậu quả là làm tốc độ tăng trưởng chậm của doanh nghiệp. Gây loãng cổ phiếu làm giảm giá trị trên mỗi cổ phiếu.

ESOP và rủi ro quản trị

Bản chất của cổ phiếu ESOP là được phát hành bằng cách lấy tiền từ những cổ đông khác rồi chia cho các thành viên trong nội bộ công ty. Nguồn lợi ngắn hạn trước mắt làm cho công ty phát hành ESOP nhanh chóng. Họ đã “liều” cắt giảm những chi phí phát triển, nghiên cứu. Gây ra những rủi ro khi công ty tăng trưởng dài hạn.

Hy vọng bài viết trên đã đem đến cho các bạn cái nhìn tổng quát về cổ phiếu ESOP. Từ đó bạn có thể đưa ra những quyết định đầu tư đúng đắn. Nếu có thắc mắc, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp sớm nhất. Chúc các bạn thành công!