Dự trữ ngoại hối là gì? Liệu pháp tài chính khi khủng hoảng

Dự trữ ngoại hối là một khái niệm rất quan trọng trong lĩnh vực tài chính. Đây là một phương thức giữ lại tiền tệ của quốc gia trong các ngân hàng trung ương và các kho bạc khác nhằm đảm bảo sự ổn định của tỷ giá và các vấn đề liên quan đến giao dịch ngoại tệ. Điều này giúp giảm thiểu các rủi ro như thất bại tài chính, khủng hoảng tiền tệ, và giảm thiểu sự dao động của tỷ giá.

Dự trữ ngoại hối là gì?

Dự trữ ngoại hối được xem là một yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo sự ổn định tài chính của một quốc gia. Nó cho phép ngân hàng trung ương phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro tài chính, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu đầy biến động như hiện nay.

Dự trữ ngoại hối giúp tăng cường khả năng thanh toán của một quốc gia và giữ cho tỷ giá hối đoái ổn định. Điều này rất quan trọng đối với các quốc gia phải nhập khẩu hàng hoá hoặc vốn từ các quốc gia khác để phát triển kinh tế.

Một trong những lợi ích của dự trữ ngoại hối là nó giúp tăng cường sự ổn định của đồng tiền trong nước. Nếu một ngân hàng trung ương mua quá nhiều ngoại tệ, đồng tiền trong nước có thể bị suy yếu và dẫn đến lạm phát. Tuy nhiên, nếu một quốc gia có dự trữ ngoại hối đủ lớn, nó có thể sử dụng dự trữ này để mua lại đồng tiền trong nước và giữ cho tỷ giá hối đoái ổn định.

1. Giữ tỷ giá đồng nội tệ ở mức cố định với đô la Mỹ. Ví dụ như Trung Quốc neo giá trị của đồng nhân dân tệ với đô la Mỹ. Bằng cách tích trữ USD, Trung Quốc làm tăng giá đồng đô so với nhân dân tệ, khiến hàng xuất khẩu của Trung Quốc rẻ hơn so với hàng hóa Mỹ sản xuất, với mục tiêu đẩy mạnh doanh thu xuất khẩu.
2. Giữ đồng tiền trong nước thấp hơn đô la. Ví dụ như Nhật Bản với hệ thống tỷ giá hối đoái thả nổi, họ sẽ mua trái phiếu kho bạc Mỹ để giữ đồng yên thấp hơn đồng đô. Các mặt hàng xuất khẩu khi đó sẽ rẻ hơn tương đối.
3. Đảm bảo quy trình thanh khoản trong khủng hoảng kinh tế. Ngân hàng trung ương có thể đổi ngoại tệ dự trữ lấy nội tệ của mình để đảm bảo các doanh nghiệp có thể xuất khẩu với mức giá cạnh tranh.
4. Đáp ứng các nghĩa vụ tài chính quốc tế như thanh toán nợ, nhập khẩu và hấp thụ vốn luân chuyển đột ngột.
5. Tài trợ cho các dự án trong nước, nâng cấp cơ sở hạ tầng hoặc cấp vốn cho các chương trình phát triển công nghiệp.
6. Giúp trấn an các nhà đầu tư nước ngoài. Chiến tranh hoặc bất ổn nội bộ có thể khiến các nhà đầu tư lo sợ và rút vốn. Việc duy trì dự trữ ngoại hối giúp tạo niềm tin và xoa dịu nỗi sợ hãi của các nhà đầu tư.
7. Đa dạng hóa danh mục đầu tư. Với việc nắm giữa các loại tiền tệ và tài sản khác nhau, không bỏ trứng vào cùng một giỏ, ngân hàng trung ương có thể giảm thiểu rủi ro của mình.

Tại sao USD là kênh trú ẩn an toàn trong các cuộc khủng hoảng?

Trong những giai đoạn kinh tế thế giới biến động mạnh, các nhà đầu tư và giao dịch tiền tệ thường tìm cách đổi đồng tiền đang có sang các đồng tiền trú ẩn để giảm thiểu rủi ro. Trong đó, đồng yên Nhật, franc Thụy Sĩ và đặc biệt là đô la Mỹ là những đồng tiền được sử dụng phổ biến nhất.

Đồng tiền đô la vô cùng hấp dẫn, là đồng tiền dự trữ toàn cầu và được sử dụng trong nhiều giao dịch kinh doanh quốc tế. Đồng USD cũng được đảm bảo bằng trữ lượng vàng lớn nhất thế giới. Thực tế, đồng bạc xanh gần đây đã đạt mức cao nhất trong hai thập kỷ so với các đồng tiền mạnh khác, theo chỉ số sức mạnh USD (DXY). Chính vì vậy, nhiều nhà đầu tư đổ xô vào mùa đô để đầu tư vào đồng tiền này.

Brent Donnelly, chủ tịch của Spectra FX Solutions cho biết “với lãi suất cao và giá cổ phiếu giảm, USD có thể là nơi trú ẩn an toàn duy nhất.” Tuy nhiên, việc đầu tư vào đồng USD cũng có những rủi ro tiềm ẩn. Trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ đang phục hồi sau đại dịch COVID-19, Cục dự trữ Liên bang Hoa Kỳ có thể tăng lãi suất nhanh hơn dự kiến, gây ra sự chênh lệch về lãi suất so với các nền kinh tế khác. Ngoài ra, chính sách của chính phủ Mỹ và các biện pháp thương mại bảo hộ cũng có thể ảnh hưởng đến giá trị của đồng USD.

Tóm lại, đầu tư vào đồng USD có thể mang lại lợi nhuận cao, nhưng cũng cần cân nhắc đến các rủi ro tiềm ẩn và theo dõi sát diễn biến thị trường.

Liệu một đồng tiền dự trữ khác có thể thay thế USD?

Tổng thống Vladimir Putin cho biết các nước BRICS – Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi, đang cùng nhau làm việc để thiết lập đồng tiền dự trữ toàn cầu mới. Đây là một động thái quan trọng trong bối cảnh Nga bị loại khỏi hệ thống tài chính toàn cầu SWIFT do cuộc chiến tại Ukraine, hạn chế khả năng tiếp cận USD. Theo Markets Insider, nếu đồng tiền này được thành lập thành công, nó có thể trở thành sự lựa chọn hấp dẫn cho nhiều quốc gia, không chỉ trong khối BRICS mà còn bao gồm các quốc gia ở Nam Á và Trung Đông.

Ngoài ra, những người quan tâm đến tiền điện tử cũng cho rằng tài sản kỹ thuật số có thể thách thức sự thống trị của các loại tiền tệ chính. Một số ngân hàng trung ương hiện đang xem xét công nghệ blockchain cho các đồng tiền kỹ thuật số của toàn quốc gia. Theo báo cáo của City Index, Trung Quốc không công nhận Bitcoin nhưng đang phát triển đồng nhân dân tệ kỹ thuật số.