Lưu ký chứng khoán là gì? Hướng dẫn thực hiện lưu ký chứng khoán
Chứng khoán đã và đang là mối quan tâm trung của nhiều người. Đặc biệt là đối với những người có ý định đầu tư vào loại tài sản tài chính này. Khi thực hiện đầu tư chứng khoán, có rất nhiều việc bạn cần chú ý để đầu tư thuận lợi. Trong đó có lưu ký chứng khoán. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu Lưu ký chứng khoán là gì?
Lưu ký chứng khoán là gì?
Lưu ký chứng khoán là hoạt động nhận ký gửi, bảo quản an toàn, chuyển giao và ghi nhận sở hữu chứng khoán của khách hàng. Được thực hiện trên hệ thống tài khoản lưu ký chứng khoán do Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) quản lý. Điều này nhằm đảm bảo các quyền và lợi ích liên quan đến chứng khoán của người sở hữu.
Chứng khoán sau khi được lưu ký sẽ ghi nhận vào tài khoản đứng tên nhà đầu tư. Từ đây, tài khoản nhà đầu tư sẽ được ghi tăng hoặc giảm mà không cần phải trao tay các giấy tờ, chứng chỉ chứng khoán. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư quản lý tốt tài sản của mình.
Hệ thống lưu ký chứng khoán
Hệ thống lưu ký chứng khoán sẽ bao gồm Trung tâm Lưu ký chứng khoán và Các thành viên lưu ký. Cụ thể trong đó:
- Thành viên lưu ký là công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại hoạt động tại Việt Nam. Ngân hàng này phải được Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán. Và được Trung tâm Lưu ký chứng khoán chấp thuận trở thành thành viên lưu ký. Theo Điểm a, Khoản 1 Điều 56 Luật chứng khoán 2019 quy định.
- Việc lưu ký chứng khoán của các nhà đầu tư chỉ được thực hiện tại các thành viên lưu ký của Trung tâm giao dịch chứng khoán.
Để đảm bảo quyền và lợi ích của khách hàng tham gia. Thành viên lưu ký có nhiệm vụ mở tài khoản chứng khoán một cách chi tiết. Bên cạnh đó phải quản lý tách biệt tài sản của từng cá nhân. Và tránh tình trạng lẫn lộn khó kiểm soát.
Theo quy định lưu ký chứng khoán, tài sản chứng khoán của khách hàng tại thành viên lưu ký là tài sản thuộc sở hữu của khách hàng. Và phải được quản lý tách biệt riêng với tài sản của thành viên. Thành viên lưu ký tuyệt đối không được sử dụng chứng khoán trong tài khoản của khách hàng trong bất kỳ trường hợp nào. Nếu bị phát hiện sẽ xử phạt theo quy định pháp luật.
Hướng dẫn thực hiện lưu ký chứng khoán
Để được tiến hành thực hiện lưu ký chứng khoán. Khách hàng cần chuẩn bị các loại giấy tờ, hồ sơ đúng theo quy định. Và thực hiện các bước theo hướng dẫn đã đề ra.
Hồ sơ lưu ký chứng khoán
Để lưu kí chứng khoán, khách hàng cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ cần thiết theo quy định. Cụ thể như sau:
- Sổ cổ đông hoặc Giấy chứng nhận sở hữu cổ phần (bản gốc).
- CMND/Hộ chiếu (bản phô tô và bản gốc để đối chiếu). Nếu Quý khách hàng là cá nhân hoặc Giấy đăng ký kinh doanh (bản phô tô có công chứng) nếu Quý khách hàng là tổ chức.
- Phiếu gửi chứng khoán theo mẫu.
Lưu ý:
Việc ký gửi chứng khoán của khách hàng chỉ thành công khi các thông tin trên Sổ cổ đông/Giấy chứng nhận sở hữu chứng khoán trùng khớp với thông tin cá nhân chính xác của khách hàng.
Nếu Thông tin khách hàng về Họ tên, Số CMND, Ngày cấp CMND trên CMND không trùng với thông tin trên Sổ cổ đông / Giấy chứng nhận sở hữu chứng khoán:
- Khách hàng liên hệ với Tổ chức phát hành để thay đổi thông tin trong trường hợp Thông tin về Họ tên , Số CMND không trùng hợp.
- Nếu thông tin về Họ tên và Số CMND trùng khớp nhưng sai lệch Ngày cấp CMND. Khách hàng có thể điều chỉnh thông tin tại nơi thực hiện lưu ký. Khách hàng không cần thay đổi thông tin tại Tổ chức phát hành .
Các bước lưu ký chứng khoán
Sau khi đã chuẩn bị các hồ sơ đúng theo quy định. Khách hàng cần thực hiện theo các bước dưới đây để thực hiện việc lưu ký chứng khoán.
Bước 1: Trường hợp chưa có tài khoản giao dịch chứng khoán. Quý khách cần mở tài khoản giao dịch chứng khoán.
Bước 2: Quý khách điền thông tin vào phiếu gửi chứng khoán. Kèm theo sổ cổ đông hoặc giấy chứng nhận sở hữu chứng khoán đưa cho nhân viên tiếp nhận.
Bước 3: Nhân viên sẽ tiếp nhận và kiểm tra thông tin trên sổ cổ đông hoặc giấy chứng nhận sở hữu chứng khoán. Sau đó đối chiếu các thông tin này với thông tin do tổ chức phát hành đã đăng ký với Trung tâm lưu ký Việt Nam (VSD). Hoàn thiện hồ sơ và gửi lên VSD.
Bước 4: Sau khi nhận được chứng từ ghi có hiệu lực từ VSD, nơi thực hiện lưu sẽ hạch toán ghi tăng số chứng khoán tương ứng của Quý khách vào hệ thống. Hệ thống sau đó sẽ tự động gửi tin nhắn SMS thông báo cho Quý khách kết quả.
Số chứng khoán này được hạch toán theo đúng loại chứng khoán của Quý khách đang sở hữu. Loại chứng khoán này có thể là tự do chuyển nhượng, hạn chế chuyển nhượng hay chờ giao dịch.
Một số lưu ý khi tiến hành lưu ký chứng khoán
Bạn biết đấy, khi sử dụng bất kỳ hình thức nào trong giao dịch chứng khoán. Chúng ta cần nắm rõ một số lưu ý cụ thể nào đó để tránh những sai sót không đáng có.
Nguyên tắc lưu ký chứng khoán
Việc lưu ký chứng khoán cũng phải tuân thủ theo các quy định của pháp luật. Theo đó khoản 1 Điều 23 Thông tư 05/2015/TT-BTC quy định như sau:
1. Việc lưu ký chứng khoán của khách hàng tại VSD được thực hiện theo nguyên tắc: Khách hàng lưu ký chứng khoán tại thành viên lưu ký và thành viên lưu ký tái lưu ký chứng khoán của khách hàng tại VSD.
2. Thành viên lưu ký nhận lưu ký các chứng khoán của khách hàng với tư cách là người được khách hàng ủy quyền thực hiện các nghiệp vụ đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán. Để lưu ký chứng khoán, khách hàng phải ký hợp đồng mở tài khoản lưu ký chứng khoán với thành viên lưu ký.
3. VSD nhận tái lưu ký chứng khoán từ các thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp. Để tái lưu ký chứng khoán, thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp phải mở tài khoản lưu ký chứng khoán đứng tên thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp tại VSD.
Hiệu lực lưu ký chứng khoán
Theo đó khoản 1 Điều 23 Thông tư 05/2015/TT-BTC quy định về hiệu lực lưu ký chứng khoán như sau:
1. Việc lưu ký chứng khoán tại VSD có hiệu lực kể từ thời điểm VSD thực hiện hạch toán trên tài khoản lưu ký chứng khoán liên quan của thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp mở tại VSD.
2. Việc hạch toán, chuyển khoản chứng khoán bằng bút toán ghi sổ giữa các tài khoản lưu ký chứng khoán của thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp hoặc khách hàng lưu ký tại VSD có hiệu lực pháp lý như đối với chuyển giao chứng khoán vật chất và được pháp luật thừa nhận.
Trên đây mình đã mang đến cho bạn đọc những thông tin chi tiết về lưu ký chứng khoán. Với những thông tin được tổng hợp khá kỹ nên hy vọng bài viết sẽ mang đến cho bạn những thông tin cần thiết và hữu ích. Chúc bạn luôn vui khỏe và thành công!
Xem thêm: