Hệ số thanh toán nhanh là gì? Ý nghĩa và cách tính chuẩn nhất

Có rất nhiều khái niệm trong tài chính mà người hoạt động kinh tế hay nhà đầu tư gặp phải. Trong đó có khái niệm của hệ số thanh toán nhanh. Đây có lẽ là thước đo đo lường tiêu chuẩn quá quen thuộc đối với họ. Tuy nhiên, vẫn còn đó không ít người thắc mắc về con số này. Vậy thực chất hệ số thanh toán nhanh là gì? Ý nghĩa và cách tính hệ số này trong lĩnh vực tài chính.

Để mọi người có thể nắm rõ hơn về vấn đề này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho mọi người những thông tin chi tiết về hệ số thanh toán nhanh.

Hệ số thanh toán nhanh là gì?

Hệ số thanh toán nhanh là một hệ số quan trọng, và khá “quen mặt” đối với những người hoạt động trong lĩnh vực tài chính. Nội dung sau đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về định nghĩa và tính chất của con số này.

Định nghĩa hệ số thanh toán nhanh là gì?

Hệ số thanh toán nhanh hay còn được gọi là hệ số thanh toán tức thời. Đây là thước đo nhằm định lượng một cách chính xác tiềm năng thanh toán nhanh các khoản nợ ngắn hạn. Hoạt động bằng con đường chuyển hóa tài sản ngắn hạn sang tiền mặt mà không làm hao hụt đến lượng hàng tồn kho. Thông qua đó phản ánh năng lực về tài chính của doanh nghiệp.

Hệ số thanh toán nhanh còn có những tên gọi khác như: Tỷ số thanh khoản nhanh; Hệ số khả năng thanh toán nhanh; Hệ số khả năng thanh toán tức thời; Hệ số khử axit.

Tính chất của hệ số thanh toán nhanh

Hệ số thanh toán nhanh được nhận định là có chất tương đối khắt khe hơn so với hệ số thanh toán hiện thời. Đơn vị hệ số này được tính bằng thương số giữa tài sản lưu động và tổng nợ ngắn hạn. Trong công thức vừa nêu của hệ số thanh toán nhanh đã lượt bỏ hoàn toàn yếu tố hàng tồn kho. Do đó, công thức này được sử dụng rất phổ biến trong giới đầu tư tài chính.

Sở dĩ hàng tồn kho không phải là yếu tố thích hợp để đưa vào công thức tính hệ số thanh toán nhanh. Là vì có tính thanh khoản cao, nghĩa là khả năng đổi sang tiền mặt nhanh chóng. Tương tự đối với các chi phí trả trước cũng như vậy.

Công thức tính hệ số thanh toán nhanh

Để thực hiện việc tính hệ số thanh toán nhanh. Ta có thể tính bằng cách lấy tổng tài sản có tính thanh khoản cao nhất chia cho tổng nợ ngắn hạn. Tài sản ngắn hạn bao gồm tiền mặt, tiền đầu tư ngắn hạn, các khoản phải thu,… Cụ thể như công thức dưới đây:

Tỷ số thanh khoản = (giá trị tài sản lưu động – giá trị hàng tồn kho)/ giá trị nợ ngắn hạn.

Như đã đề cập con số này mang tính khắt khe hơn so với hệ số thanh toán hiện thời. Công thức trên đã lượt bỏ các yếu tốt có tính thanh khoản cao. Nghĩa là nó có thể giúp loại trừ các yếu tố hàng tồn kho nhờ có tính thanh khoản thấp.

Ý nghĩa của hệ số thanh toán nhanh trong tài chính

Khi đã có thể nắm rõ được hệ số thanh toán nhanh là gì. Bạn có thể suy ra rằng hệ số thanh toán nhanh là thước đo được dùng để đo lường trong lĩnh vực tài chính. Cụ thể thông qua đó bạn có thể biết được tình trạng tài chính ngắn hạn của một doanh nghiệp đang hoạt động. Hay cũng có thể nói, hệ số này là đơn vị thể hiện tiềm năng lành mạnh của doanh nghiệp bất kì.

Hệ số này biến thiên cùng chiều với khả năng thanh toán công nợ. Nghĩa là hệ số thanh toán nhanh càng cao thì khả năng thanh toán công nợ càng lớn và ngược lại. Vậy thì hệ số thanh toán nhanh đạt chỉ số bao nhiêu là tốt? Xét trên thực thế, hệ số thanh toán này sẽ nằm trong 2 khoảng giá trị sau.

Khả năng thanh toán nhanh lớn hơn 1

Áp dụng công thức trên và tính được hệ số lớn hơn hoặc bằng 1. Điều này thể hiện cho khả năng thanh toán công nợ cao. Nghĩa là khả năng thanh toán ngay các khoản nợ ngắn hạn của doanh nghiệp nằm ở mức cao. Đa số doanh nghiệp có hệ số thanh toán nhanh lớn hơn 1 không gặp phải vấn đề trong việc thanh toán luôn các khoản nợ ngắn hạn.

Khả năng thanh toán nhanh nhỏ hơn 1

Ngược lại, khi hệ số thanh toán nhanh nhỏ hơn 1. Điều này đồng nghĩa với khả năng thanh toán công nợ thấp. Tức doanh nghiệp không thể thanh toán toàn bộ khoản nợ ngắn hạn trong thời gian ngắn. Hay nói một cách chính xác hơn. Doanh nghiệp  gặp vấn đề trong việc thanh toán ngay các khoản nợ ngắn hạn.

Khi hệ số này thu được có giá trị rất nhỏ nhỏ hơn hệ số thanh toán hiện thời. Với nhận định tài chính, thể hiện rằng tài sản ngắn hạn phụ thuộc nhiều vào hàng tồn kho. Những trường hợp này thường đi kèm việc thanh khoản của tài sản ngắn hạn rất thấp. Nghĩa là các tài sản ngắn hạ khó chuyển đổi sang tiền mặt.

Với tỷ số nhỏ hơn 1, một hệ quả tất yếu là doanh nghiệp sẽ đi tới con đường phá sản. Bởi vì không có nhiều cách huy động vốn cho việc trả nợ. Tuy nhiên ở một khía cạnh khác, khi hệ số thanh toán nhanh quá cao. Nguồn vốn bằng tiền quá nhiều sẽ dẫn đến tình trạng vòng quay vốn lưu động rơi xuống mức thấp. Và kéo theo sự sụt giảm về hiệu quả trong việc sử dụng vốn.

Một số lưu ý cần nắm về hệ số thanh toán nhanh

Sau khi tìm hiểu về các thông tin cần thiết về hệ số thanh toán nhanh. Bạn cần phải nắm rõ những vấn đề dưới đây về con số này. Điều này giúp cho bạn hiểu tốt hơn và thực hiện nghiệp vụ tài chinh hiệu quả hơn.

Không biểu hiện khả năng thanh toán ngoài tiền mặt

Một số nhận định cho rằng đây là một thước đo khá là thô thiển bởi nó loại trừ đi giá trị hàng tồn kho.

Hệ số thanh toán nhanh không thể hiện năng lực thanh toán không sử dụng tiền mặt. Cụ thể trong việc chi trả cho các khoản vay ngắn hạn của doanh nghiệp. Đồng nghĩa với việc chưa xét đến trường hợp thanh toán bằng hành hóa. Doanh nghiệp sẽ dùng một lượng hàng hóa đang có mức cầu cao trên thị trường. Qua đó có thể bán được luôn hoặc xuất đối lưu.

Làm như vậy sẽ là điều phiến diện khi mà lượng tiền mặt trong doanh nghiệp có thể ít. Hoặc là khoản đầu tư ngắn hạn của doanh nghiệp không có. Tuy nhiên, lượng hàng hóa thành phẩm tồn kho có thể ban ngay bất cứ lúc nào cũng được.

Cũng chính vì nguyên nhân này nên sẽ là không thực tế khi lượng tiền không nhiều. Để giải thích cụ thể hơn. Bạn có thể hiểu là khi các khoản đầu tư ngắn hạn của doanh nghiệp không tồn tại. Nhưng lượng hàng hóa thành phẩm tồn kho lại có giá trị cung ứng ngay bất kỳ lúc nào. Nhưng lại kết luận rằng doanh nghiệp không có khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn.

Có nhiều khoản nợ ngắn hạn có thể lớn, nhưng chưa đến hạn trả. Tuy nhiên doanh nghiệp bị buộc phải trả nợ ngay. Trong khi đó lại tồn tại nhiều khoản nợ dài hạn và nợ khác phải trả. Chúng đã quá hạn trả lại mà không được tính tới.

Kết hợp hệ số thanh toán với nhau để có được kết quả hợp lý

Cần thiết phải biết kết hợp các hệ số thanh toán với nhau để sử dụng hệ số thanh toán nhanh hợp lí. Bên cạnh đó, bạn cần so sánh giữa các hệ số thanh toán nhanh trong những năm khác nhau. Dựa trên cơ sở đó để nhận diện xu hướng biến động của thị trường.

Trên đây mình đã cung cấp đến bạn đọc những vấn đề xoay quanh hệ số thanh toán nhanh. Hệ số thanh toán nhanh là gì? Cách tính cũng như ý nghĩa của hệ số thanh toán nhanh trong lĩnh vực tài chính. Hy vọng bài viết sẽ mang đến cho bạn những thông tin cần thiết và hữu ích. Chúc bạn luôn vui khỏe và thành công!